مهارت «گوش دادن فعال» در کوچینگ چیست؟!

گوش دادن یکی از مهم ترین مهارت هایی است که می توانید داشته باشید. اینکه چقدر خوب گوش می‌دهید تأثیر عمده‌ای بر اثربخشی شغلی و کیفیت روابط شما با افراد دیگر دارد.

واضح است که گوش دادن مهارتی است که همه ما می توانیم از پرورش آن بهره مند شویم. با تبدیل شدن به یک شنونده بهتر، می توانید بهره وری و توانایی خود در تأثیرگذاری، متقاعد کردن و مذاکره را بهبود ببخشید و علاوه بر این، از درگیری و سوء تفاهم با اطرافیان جلوگیری خواهید کرد. همه اینها برای موفقیت در محل کار ضروری هستند!

گوش دادن فعال

گوش دادن فعال مستلزم این است که با دقت به سخنران گوش دهید، بفهمید که چه می‌گوید، پاسخ دهید و در مورد آنچه گفته می‌شود فکر کنید و اطلاعات را برای بعد به خاطر بسپارید. این امر باعث می شود هم شنونده و هم گوینده به طور فعال در مکالمه شرکت کنند.

در طول روز صحبت های زیادی می شنویم ولی تحقیقات نشان می‌دهد که فقط بین ۲۵ تا ۵۰ درصد متوجه توضیحات دیگران می شویم. یعنی وقتی ۱۰ دقیقه با رئیس، همکار، مشتریان یا همسرتان صحبت می کنید، به کمتر از نیمی از مکالمه او توجه خواهید کرد!

درباره گوش دادن فعال

راه بهبود مهارت های شنیداری، تمرین «گوش دادن فعال» است. اینجاست که شما تلاش آگاهانه ای می کنید تا نه تنها کلماتی را که شخص دیگری می گوید، بلکه مهمتر از آن، پیام کاملی را که در حال انتقال است بشنوید. برای این کار باید با دقت به طرف مقابل توجه کنید. شما نباید حواس خود را به چیز دیگری که در اطراف می گذرد، پرت کنید.

نکته:

اگر تمرکز کردن روی صحبت‌های کسی برایتان سخت است، سعی کنید کلمات او را به صورت ذهنی در حین گفتن تکرار کنید. این کار به گوینده انگیزه ادامه صحبت می دهد و به شما نیز کمک می کند تمرکز خود را حفظ کنید. برای تقویت مهارت های شنیداری، باید به طرف مقابل بفهمانید که به آنچه می گوید گوش می دهید.

تصدیق مطلب طرف مقابل می تواند چیزی به سادگی تکان دادن سر ساده باشد. شما لزوماً با آن شخص موافق نیستید، فقط نشان می دهید که دارید گوش می دهید. استفاده از زبان بدن و سایر نشانه‌ها برای تأیید اینکه به صحبتهای طرف مقابل گوش می‌دهید، تاثیر گذار است.

سعی کنید طوری به گوینده پاسخ دهید که او را تشویق به ادامه صحبت کنید تا بتوانید اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورید. در حالی که سر تکان می‌دهید و مطالب او را تایید می کنید با طرح کردن سوالات مرتبط با گفتگو، مطالب مطرح شده را جمع بندی کنید.

نکته:
توجه داشته باشید که گوش دادن فعال می تواند به دیگران این تصور را بدهد که شما با آنها موافق هستید.

تبدیل شدن به یک شنونده فعال

پنج تکنیک کلیدی گوش دادن فعال وجود دارد که می توانید از آنها برای کمک به اینکه شنونده موثرتری شوید، استفاده کنید:

1. توجه کنید

ارتباطات غیرکلامی نیز به گوینده این معنی را انتقال می دهد که به او توجه کامل دارید:

• مستقیماً به گوینده نگاه کنید.
• افکار مزاحم را کنار بگذارید.
• از نظر ذهنی یک موضع انتقادی نگیرید
• از توجه به عوامل محیط خودداری کنید.
• به زبان بدن گوینده “گوش دهید”.
•  نشان دهید که در حال گوش دادن هستید
• از زبان بدن و حرکات خود استفاده کنید تا نشان دهید که درگیر صحبتهای او شدید.
• گهگاه سر تکان دهید.
• لبخند بزنید و از سایر حالات صورت استفاده کنید.
• مطمئن شوید که وضعیت بدن شما باز و علاقه مند است.
• گوینده را تشویق کنید تا با نظرات شفاهی کوچکی مانند بله و “اوه ها” ادامه دهد.

یکی از اهداف گوش دادن فعال و یک شنونده موثر، تنظیم لحن کلام است که به مربی فرصتی برای فکر کردن و صحبت کردن بدهد. قبل از پاسخ دادن، «زمان انتظار» را در نظر بگیرید. جملات طرف مقابل را تمام نکنید، یا قبل از اتمام آنها شروع به فرموله کردن پاسخ خود نکنید. هنگام گوش دادن فعال به زبان بدن و همچنین چارچوب ذهنی خود توجه کنید. روی لحظه متمرکز باشید، تماس چشمی برقرار کنید و به عنوان شنونده از جایگاهی محترمانه عمل کنید.

2. از قضاوت خودداری کنید.

گوش دادن فعال نیاز به ذهن باز دارد. به عنوان یک شنونده و یک رهبر، هنگام تمرین گوش دادن فعال، پذیرای ایده های جدید، دیدگاه های جدید و امکانات جدید باشید. حتی زمانی که شنوندگان خوب دیدگاه‌های قوی دارند، قضاوت را به حالت تعلیق در می‌آورند، هر انتقادی را تحمل می‌کنند و از وقفه‌هایی مانند بحث کردن و … اجتناب می‌کنند.

فرضیات، قضاوت ها و باورهای شخصی ما می توانند آنچه را که از گوینده می شنویم تحریف کنند. به عنوان یک شنونده، نقش شما تنها فهمیدن صحبتهای طرف مقابل است. به گوینده اجازه دهید قبل از طرح سؤال، هر نکته را تمام کند. با استدلال های متقابل صحبت را قطع نکنید.

3. خلاصه مطالب

با بازگو کردن نکات کلیدی صحبتهای مراجع، اطلاعات و احساسات خود را بروز دهید. بازگو کردن مطالب شخص گوینده یکی از تکنیکهای گوش دادن فعال است. بیان مجدد مضامین کلیدی در حین ادامه مکالمه، درک شما را از دیدگاه طرف مقابل تأیید و تقویت می کند. به طور خلاصه آنچه را که در حین تمرین گوش دادن فعال فهمیده اید به طور خلاصه تعریف کنید که گوینده بفهمد همه مطالب را شنیده اید.

4. شفاف سازی کنید.

هنگام گوش دادن فعال، از پرسیدن سؤال در مورد هر موضوعی که مبهم یا نامشخص است خجالت نکشید. به عنوان شنونده، اگر در مورد مطلبی تردید دارید، چیزی شبیه این بگویید: «بگذار ببینم واضح فهمیدم یا نه. در مورد… صحبت می کنی؟» یا «یک دقیقه صبر کن. متوجه نشدم.»

پرسش‌های باز، شفاف‌سازی و حس کنجکاوی، ابزارهای گوش دادن فعال مهمی هستند که مربی را تشویق می‌کنند تا به جای توجیه یا دفاع از یک موضع، یا تلاش برای حدس زدن «پاسخ درست»، کار خوداندیشی و حل مسئله را انجام دهد.

مثال‌ها عبارتند از: «در مورد چه فکر می‌کنی؟» یا “درباره … به من بگویید؟” و “آیا بیشتر توضیح می دهید/ توضیح می دهید…؟”

هنگام گوش دادن فعال، به جای گفتن، تاکید بر پرسیدن است. پاسخی متفکرانه را دعوت می کند و روحیه همکاری را حفظ می کند.

5. پاسخ مناسب دهید

توجه داشته باشید که گوش دادن فعال برای تشویق، احترام و درک متقابل طراحی شده است. شما قرار است با گوش سپردن به گوینده اطلاعات لازم را کسب کنید. به همین دلیل نیاز نیست که بین صحبت طرف مقابل بپرید و حرف او را قطع کنید. از طرفی نیاز است که به نکات زیر توجه کنید:

• در پاسخ خود صریح، باز و صادق باشید.
• نظرات خود را با احترام بیان کنید
• با طرف مقابل طوری رفتار کنید که فکر می کنید دوست دارد با شما رفتار شود

نکاتی برای مدیران:

از تکنیک‌های گوش دادن فعال مانند توجه دقیق به رفتار و زبان بدن گوینده استفاده کنید تا درک بهتری از پیام او به دست آورید. همراه با نشانه های بصری مانند تکان دادن سر و تماس چشمی، علامت دهید که صحبتهای او را دنبال می کنید.

گوش دادن فعال و بازتاب

پاسخ دادن و بازخورد دادن همیشه آسان نیست. برخلاف گوش دادن انتقادی، یک شنونده فعال سعی نمی کند پیام طرف مقابل را ارزیابی کند و نظر خود را ارائه دهد، بلکه سعی دارد به سادگی به گوینده احساس دیده شدن و اعتبار بخشیدن بدهد.

فواید گوش دادن فعال

این روش به ایجاد اعتماد بین طرفین کمک می کند. با نشان دادن همدلی با دیگران، می توانید امنیت روانی را تقویت کنید. شنونده ای متفکر بودن، پرسیدن سوال و تشویق دیگران برای بیان دیدگاه خود، نقش شما را به عنوان یک همسر، دوست، همکار و مربی تقویت می کند.
این موارد شما را قادر می سازد تا به طور موثرتری دیگران را راهنمایی کنید. شنونده قوی بودن باعث می شود اطرافیان به شما احترام بگذارند و در نتیجه احتمالاً بهبودهایی را در روابط خود با آنها مشاهده خواهید کرد.