نیچ مارکتینگ چیست؟
نیچ مارکت به بازاری گفته می‌شود که در آن برخی از مشتریان به دنبال محصول یا خدماتی هستند که توسط کسب و کارهای عمومی ارائه داده نمی‌شود. به عبارت دیگر، نیچ مارکت بازاری کوچک و تخصصی است که در آن کسب و کارها سعی دارند با ارائه ارزش خاصی به مشتریان خود، رضایت آن‌ها را جلب کنند.
ویژگی نیچ مارکتینگ
از جمله ویژگی‌های نیچ مارکت (niche market) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مخاطب ویژه
نیچ مارکت‌ها به یک مخاطب خاص و واضح با نیازها، ترجیحات یا ویژگی‌های خاص می‌پردازند. در مقابل بازارهای عمومی که گستره گسترده‌ای از مصرف‌کنندگان را هدف قرار می‌دهند، نیچ مارکت‌ها روی ارائه خدمات یا محصولات خود به یک بخش خاصی از جمعیت، متمرکز می‌شوند.
اندازه محدود
نیچ مارکت‌ها به طور معمول کوچک‌تر از بازارهای عمومی هستند. این اندازه محدود به دلیل تمرکز محدود نیچ مارکت‌ها بر خدمات یک جمعیت خاص است. این محدودیت اندازه می‌تواند مزیت‌هایی از جمله کاهش رقابت و افزایش فرصت‌ها برای برندهای کسب‌وکار در داخل نیچ نیز داشته باشد.
مشارکت بالا
مصرف‌کنندگان در نیچ مارکت‌ها تمایل دارند که در خرید خدمات یا محصولات ارائه شده، مشارکت بالایی داشته باشند. با توجه به اینکه محصولات یا خدمات نیچ به نیازها یا علایق خاص آن‌ها می‌پردازند، مصرف‌کنندگان در نیچ مارکت‌ها معمولاً بیشتر به برندها یا کسب‌وکارهایی که خدمات می‌دهند، وابسته هستند. این سطح بالای مشارکت می‌تواند منجر به افزایش وفاداری برند و پشتیبانی در داخل نیچ شود.
پیشنهادات سفارشی
محصولات یا خدمات ارائه شده در نیچ مارکت‌ها اغلب برای برآورده کردن نیازها یا ترجیحات خاص مخاطب سفارشی شده‌اند. این سفارشی‌سازی امکان می‌دهد که کسب‌وکارها پیشنهاداتی را ارائه دهند که با مصرف‌کنندگان در نیچ، همخوانی بهتری دارد و منجر به سطح بالاتری از رضایت و وفاداری می‌شود.
پیشنهاد فروش منحصربه‌فرد (USP)
نیچ مارکت‌ها معمولاً یک USP روشن و متمایز دارند که آن‌ها را از رقبای خود در بازار عمومی متمایز می‌کند. از جمله این USPها که متمایزکننده است، می‌توان به تمرکز روی کیفیت بالا و ویژگی‌های خاص یا خدمات شخصی‌سازی‌شده‌ای که کسب‌وکارها را برای مصرف‌کنندگان خاص‌تر جلوه می‌دهد، اشاره کرد.
هزینه‌های بازاریابی کمتر
از آنجایی که نیچ مارکت‌ها کوچک‌تر و هدفمندتر هستند، تلاش‌های بازاریابی می‌تواند به طور موثرتر و کم‌هزینه‌تر نسبت به استراتژی‌های بازاریابی عمومی باشد. کسب‌وکارها می‌توانند تلاش‌های بازاریابی خود را روی رسیدن به مخاطبانی که به محتوای آن‌ها حساس هستند، متمرکز کنند. این موضوع به بهبود نرخ بازدهی و کاهش هزینه‌های کلی بازاریابی کمک می‌کند.
بهطورکلی، نیچ مارکت‌ها به کسب‌وکارها فرصت می‌دهند که با یک جمعیت خاص به شیوه‌ای معنادار و منطبق به ارتباط برسند و به‌این‌ترتیب، راهبردهای منحصربه‌فردی را برای موفقیت و تمایز در صنایع رقابتی به ارمغان آورند.
انواع نیچ مارکتینگ
از جمله مهم‌ترین انواع نیچ مارکتینگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نیچ بر اساس دموگرافی
این نوع نیچ مارکتینگ بر اساس ویژگی‌های دموگرافیکی مخاطبان مانند سن، جنسیت، شغل، تحصیلات و وضعیت اجتماعی تعریف می‌شود. به‌عنوان مثال، بازاری که فقط روی مادران جوان متمرکز شده باشد.
نیچ بر اساس مکان جغرافیایی
در این حالت، بازار بر اساس مکان جغرافیایی مخاطبان تعریف می‌شود. به‌عنوان مثال، یک کافه محلی یا فروشگاهی که به شهر یا منطقه خاصی محدود شده باشد.
نیچ بر اساس علایق و سلایق
این نوع نیچ مارکتینگ بر اساس علایق و سلیقه‌های خاص مشتریان تعریف می‌شود. به‌عنوان مثال، بازاری که فقط روی علاقه‌مندان به ورزش‌های ماجراجویانه متمرکز شده باشد.
نیچ بر اساس مشکلات و نیازها
این نوع نیچ مارکت بر روی حل مشکلات یا برطرف‌کردن نیازهای خاص مخاطبان تمرکز دارد. به‌عنوان مثال، بازاری که محصولات یا خدماتی برای مراقبت از حیوانات خانگی فراهم می‌کند.
هر یک از این انواع نیچ مارکتینگ به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به طور دقیق‌تر به نیازها و ترجیحات مشتریان خود پاسخ دهند و استراتژی‌های موفقیت‌آمیز‌تری را برای ورود به بازارهای خاص تعیین کنند.
مزایای نیچ مارکت در رشد کسب‌وکار
یکی از روش‌های هوشمندانه که می‌تواند با صرف هزینه و زمان اندک ما را به نتیجه دلخواه برساند، نیچ مارکتینگ است. در ادامه به بررسی دلایل مهمی که باعث می‌شود بازاریابی گوشه‌ای را به‌عنوان روش تبلیغات کسب‌وکارمان برگزینیم اشاره خواهیم کرد.
رقبای کم و رقابت کمتر
با انتخاب یک نیچ مارکتینگ، رقابتتان با سایر رقبا کاهش می‌یابد. شما در این حالت به جای رقابت در بازار عمومی و تلاش برای جذب همه مخاطبان، تمرکزتان را روی گروه هدف محدود می‌کنید. به‌این‌ترتیب با عرضه خدمات و محصولات منحصربه‌فرد در رقابت پیروز خواهید شد.
انجام تبلیغات به‌صورت هدفمند
با انتخاب یک نیچ مشخص، تبلیغات و فعالیت‌های بازاریابی نیز هدفمند خواهند شد. پیام‌ها و تبلیغات در این مدل بازاریابی بر‌اساس نیازها و مشکلات واقعی گروه هدف طراحی و ساخته می‌شوند. این موضوع به اثربخشی بیشتر تبلیغات و کاهش هزینه‌های اضافی نیز کمک می‌کند.
افزایش تمایل به خرید
با عرضه محصولات یا خدماتی که به‌طور خاص برای پاسخگویی به نیازها و مشکلات گروه خاصی از مشتریان طراحی شده‌اند، تمایل به خرید در این گروه افزایش می‌یابد.
بهطورکلی کسب‌وکارها با استفاده از نیچ مارکتینگ و تمرکز روی یک نیچ مشخص، ارتباط بهتر و موثرتری با مشتریان خواهند داشت. به‌این‌ترتیب تمایل مشتریان به خرید بیشتر می‌شود و دیگر نیاز نیست که برای افزایش فروش دائما در حال رقابت با دیگران باشید.
معایب نیچ مارکت
از جمله معایب نیچ مارکت می‌توان به مزایای زیر اشاره کرد:
محدودیت در اندازه بازار
یکی از معایب اصلی نیچ مارکتینگ، این است که بازارهای نیچ معمولاً اندازه کوچک‌تری نسبت به بازارهای عمومی دارند. این محدودیت اندازه بازار ممکن است منجر به محدودیت در ظرفیت رشد کسب‌وکار شده و باعث کاهش فرصت‌های جدید برای گسترش شرکت شود.
حساسیت نسبت به تغییرات
کسب‌وکارهای معتقد به نیچ مارکتینگ ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات در نیازها و ترجیحات مشتریان داشته باشند. اگر بازار نیچ رونق خود را از دست بدهد یا نیازهای مشتریان تغییر کند، این موضوع می‌تواند منجر به کاهش فروش و سودآوری شرکت شود.
ریسک تخصصی
تمرکز بر روی یک نیش خاص ممکن است منجر به افزایش ریسک تخصصی شود. اگر بازار نیچ دچار مشکلاتی شود یا نیازهای مشتریان تغییر کند، کسب‌وکار ممکن است با مشکلاتی مواجه گردد که باعث افت سودآوری و حتی ضرردهی آن شود.
کمترین اقتصاد مقیاس
کمترین اقتصاد مقیاس یکی دیگر از معایب نیچ مارکتینگ است. بازارهای نیچ معمولاً امکانات کمتری برای بهره‌برداری از اقتصاد مقیاس دارند که می‌تواند با تولید برای یک بازار گسترده مقایسه شود.