تفاوت دارایی های مشهود و نامشهود
دو نوع دارایی وجود دارد: مشهود و نامشهود. دارایی های مشهود اقلام فیزیکی متعلق به یک شرکت مانند ساختمان، زمین یا تجهیزات کامپیوتری هستند. دارایی های مشهود اصلی ترین نوع دارایی است که شرکت ها برای تولید محصولات و خدمات خود از آن استفاده می کنند.
دارایی های نامشهود به طور فیزیکی وجود ندارند، اما ارزش پولی دارند زیرا درآمد بالقوه ایجاد می کنند. یک نوع دارایی نامشهود حق چاپ یک آهنگ است. شرکت ضبط که صاحب حق چاپ است هر بار که آهنگ پخش می شود حق امتیاز دریافت می کند. همچنین نیروی انسانی به عنوان یک دارایی نامشهود شناخته می شود.
مهمترین تفاوت دارایی های ثابت مشهود و نامشهود را میتوان در استهلاک پذیر بودن یا نبودن آنها دانست. داراییهای ثابت مشهود (به غیر از زمین)، استهلاک پذیر هستند. اما داراییهای نامشهود عموما استهلاک ناپذیر در نظر گرفته میشوند. انواع مختلفی از دارایی ها را می توان مشهود یا نامشهود در نظر گرفت که برخی از آنها دارایی های کوتاه مدت یا بلند مدت هستند.
دارایی های مشهود
دارایی های مشهود شامل دارایی های ثابت نظیر ماشینآلات، ساختمانها و زمین و دارایی های جاری همچون فهرست موجودی کالا میشود. نقطه مقابل دارایی مشهود، دارایی نامشهود است. دارایی های مشهود ستون فقرات کسب و کار یک شرکت را با ارائه ابزاری که شرکت ها به وسیله آن کالاها و خدمات خود را تولید می کنند، تشکیل می دهند. دارایی های مشهود می توانند در اثر رویدادهای طبیعی آسیب ببینند. این دارایی ها عبارتند از:
- زمین
- وسايل نقليه
- تجهیزات
- دستگاه
- مبلمان
- اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و پول نقد
دو نوع دارایی مشهود وجود دارد:
- جاری و ثابت.
دارایی های جاری
دارایی های جاری شامل اقلامی مانند وجه نقد، موجودی کالا و اوراق بهادار است. این اقلام را می توان به آسانی در مواقع ضروری تبدیل به پول نقد کرد.
دارایی های ثابت
دارایی های ثابت دارایی های غیرجاری هستند که یک شرکت بیش از یک سال از آنها در عملیات تجاری خود استفاده می کند. آنها به عنوان اموال، گیاهان و تجهیزات (PP&E) در ترازنامه ثبت می شوند. آنها شامل دارایی هایی مانند کامیون، ماشین آلات، مبلمان اداری، ساختمان ها و غیره می شوند. پولی که یک شرکت با استفاده از دارایی های مشهود تولید می کند، در صورت سود و زیان به عنوان درآمد ثبت می شود. دارایی های ثابت برای اداره مستمر یک تجارت مورد نیاز است.
انواع شرکت های دارای دارایی های مشهود
صنایع مختلف دارای دارایی های مشهود هستند از جمله:
تولید: شرکت هایی که در تولید کالا فعالیت می کنند دارایی های مشهود هستند. به عنوان مثال می توان به صنایع خودروسازی و فولاد اشاره کرد. تجهیزات مورد نیاز کارخانه، کامپیوترها و ساختمان ها همگی دارایی های ملموس خواهند بود.
فناوری: شرکتهای فناوری که در تولید گوشیهای هوشمند، رایانهها و سایر دستگاههای الکترونیکی فعالیت میکنند، از داراییهای ملموس برای تولید کالاهای خود استفاده میکنند.
نفت و گاز: شرکتهای صنعت نفت و گاز نیز دارای تعداد زیادی دارایی ثابت مشهود هستند. به عنوان مثال، شرکت هایی که حفاری نفت انجام می دهند، سکوهای نفتی و تجهیزات حفاری دارند. تولیدکنندگان نفت شرکتهایی بسیار سرمایهبر هستند، به این معنی که برای تامین مالی خرید داراییهای مشهود خود به مقادیر قابل توجهی پول نیاز دارند.
دارایی های نامشهود
دارایی های نامشهود دارایی های غیر فیزیکی هستند که در بلندمدت مورد استفاده قرار می گیرند. دارایی های نامشهود اغلب دارایی های فکری هستند و در نتیجه، به دلیل نامشخص بودن منافع آتی، تعیین ارزش برای آنها دشوار است.
دارایی های نامشهود به ارزش آینده شرکت می افزاید و می تواند بسیار ارزشمندتر از دارایی های مشهود باشد. هر دوی این نوع دارایی ها در ابتدا در ترازنامه ثبت می شوند که به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و بانک ها کمک می کند تا ارزش شرکت را ارزیابی کنند.
دارایی های نامشهود دارایی های معنوی هستند که شامل:
- اختراعاتی که حقوق مالکیت را برای مخترع فراهم می کند
- علائم تجاری، عبارت یا نماد قابل تشخیصی هستند که نشان دهنده یک محصول خاص است و یک شرکت را متمایز می کند.
- فرانچایز، که نوعی مجوز است که یک طرف (فرانچایز) میخرد تا به آنها اجازه دهد به برند یک شرکت دسترسی داشته باشند و کالاها را تحت نام آن بفروشند.
- سرقفلی، که نشان دهنده ارزش بالاتر و فراتر از دارایی های یک شرکت هدف است که شرکت دیگری هنگام خرید شرکت هدف می پردازد.
- حق چاپ، که نشان دهنده مالکیت معنوی است که در برابر استفاده یا تکرار توسط اشخاص غیر مجاز محافظت می شود
بسته به نوع کسبوکار، داراییهای نامشهود ممکن است شامل مالکیت دامنه اینترنتی، رویدادهای عملکرد، قراردادهای مجوز، قراردادهای خدمات، نرمافزارهای رایانهای، نقشهها، نسخههای خطی، سرمایهگذاری مشترک، مجوزها و اسرار تجاری باشد. دارایی های نامشهود به ارزش احتمالی آینده شرکت می افزاید و می تواند بسیار ارزشمندتر از دارایی های مشهود آن شرکت باشد.
ارزش ویژه برند
برند یک نماد، لوگو یا نامی است که شرکت ها برای تشخیص محصولات خود در بازار و از رقبا استفاده می کنند. ارزش ویژه برند به عنوان یک دارایی نامشهود در نظر گرفته می شود زیرا ارزش یک نام تجاری یک دارایی فیزیکی نیست . ارزش ویژه یک برند به ارزش گذاری کلی دارایی های یک شرکت به عنوان یک کل کمک می کند.
ارزش ویژه برند مثبت زمانی رخ می دهد که ارتباط مطلوبی با یک محصول یا شرکت مشخص وجود داشته باشد که به ارزش یک برند کمک می کند. این زمانی به دست می آید که مصرف کنندگان مایل باشند برای یک محصول با نام تجاری مشخص، بیشتر از مبلغی که برای یک نسخه عمومی می پردازند، تقبل کنند.
ارزش ویژه نام تجاری منفی زمانی رخ می دهد که مصرف کنندگان حاضر نباشند برای نسخه برند یک محصول هزینه اضافی بپردازند. به عنوان مثال، تولیدکنندگان محصولات کالایی، مانند شیر و تخم مرغ، ممکن است ارزش ویژه برند منفی را تجربه کنند، زیرا بسیاری از مصرف کنندگان نگران مارک های خاص شیر و تخم مرغی که خریداری می کنند، نیستند.
از آنجایی که ارزش ویژه برند یک دارایی نامشهود است، همچنین دارایی معنوی و سرقفلی یک شرکت، نمی توان آن را به راحتی در صورت های مالی شرکت در نظر گرفت. با این حال، یک نام تجاری قابل تشخیص هنوز هم می تواند ارزش قابل توجهی برای یک شرکت ایجاد کند. سرمایه گذاری روی کیفیت محصول و یک برنامه بازاریابی خلاقانه می تواند تأثیر مثبتی بر ارزش ویژه برند و دوام کلی شرکت داشته باشد.
انواع شرکت های دارای دارایی های نامشهود
چندین صنعت دارای شرکت هایی با نسبت بالایی از دارایی های نامشهود هستند.
فناوری: شرکتهای فناوری، بهویژه در حوزه رایانهای، داراییهای نامشهود کلیدی مانند حق چاپ، ثبت اختراع، کارکنان مهم و تحقیق و توسعه دارند. برای مثال، شرکت اپل (AAPL) چنین دارایی های نامشهودی خواهد داشت.
سرگرمی: شرکت های سرگرمی و رسانه دارای دارایی های نامشهود مانند حقوق نشر هستند. برای مثال، داراییهای نامشهود در صنعت موسیقی، شامل حق چاپ تمامی آهنگهای یک هنرمند موسیقی میشود.
یک شرکت تولید موسیقی ممکن است حقوق آهنگ ها را داشته باشد، به این معنی که هر زمان آهنگی پخش یا فروخته شود، درآمد کسب می کند. اگرچه این دارایی ها هیچ خاصیت فیزیکی ندارند، اما منافع مالی آینده را برای شرکت موسیقی و هنرمند موسیقی فراهم می کنند.
مصرف کننده: شرکت های محصولات و خدمات مصرفی دارای موارد نامشهود مانند حق ثبت اختراع برای فرمول ها و دستور العمل ها، همراه با شناسایی نام تجاری هستند. اینها دارایی های نامشهود ضروری در بازارهای بسیار رقابتی هستند. شرکت کوکاکولا (KO) نمونه ای از دارایی های نامشهود را با نام تجاری بسیار شناخته شده خود ارائه می دهد. ارزش نام آن تقریبا غیرقابل ارزیابی است و عامل مهمی در موفقیت و درآمد شرکت کوکاکولا است.
مراقبت های بهداشتی: صنعت مراقبت های بهداشتی از دارایی های نامشهود زیادی برخوردار است. از جمله نام های تجاری، تحقیق و توسعه داروها و روش های مراقبت
خودرو: صنعت خودرو نیز به شدت به دارایی های نامشهود، عمدتاً فناوری های ثبت شده و نام های تجاری متکی است. به عنوان مثال، نام های تجاری مانند “فراری” میلیاردها ارزش دارد.
حسابداری دارایی های مشهود و نامشهود
حسابداری دارایی های مشهود آسان تر است زیرا معمولاً دارای ارزش مشخصی هستند. دارایی های مشهود در ابتدا در ترازنامه ثبت می شود. به عنوان مثال، موجودی کالا، دارایی ملموسی است که وقتی در فرآیند تولید استفاده می شود، در بهای تمام شده کالای فروخته شده برای یک شرکت لحاظ می شود. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده هزینه هایی است که مستقیماً با تولید یک کالا مرتبط است.
داراییهای ثابت مشهود مانند ماشین آلات و تجهیزات نیز در ترازنامه ثبت میشوند، اما با کاهش عمر مفید آنها، این قسمت به عنوان استهلاک در صورت سود و زیان هزینه میشود.
استهلاک فرآیند تخصیص بخشی از بهای تمام شده دارایی در طول سالها به عنوان استفاده از آن برای ایجاد درآمد برای شرکت است. استهلاک به انعکاس فرسودگی دارایی های مشهود در طول عمر آنها کمک می کند.
دارایی های نامشهود
ارزش گذاری دارایی های نامشهود از دیدگاه حسابداری می تواند چالش برانگیزتر باشد. برخی از دارایی های نامشهود دارای قیمت اولیه خرید هستند، مانند حق اختراع یا مجوز. مشابه دارایی های ثابت، دارایی های نامشهود در ابتدا به عنوان دارایی های بلند مدت در ترازنامه ثبت می شوند.
بهای تمام شده برخی از دارایی های نامشهود می تواند در طول سال هایی که دارایی برای شرکت ارزش ایجاد می کند یا در طول عمر مفید آن توزیع شود. استهلاک هر سال بهای تمام شده دارایی را به عنوان هزینه در صورت سود و زیان توزیع می کند.